Σάββατο, Οκτωβρίου 20, 2007

Τα αρχεία των εφημερίδων

«Ως αρχείο ορίζεται το σύνολο των τεκμηρίων, το οποίο έχει δεχθεί ή παραγάγει ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του». Από αυτό τον ορισμό της έννοιας αρχείο, αντιλαμβανόμαστε ότι το τελευταίο παράγεται φυσικά, μέσω των καθημερινών μας δραστηριοτήτων. Ως εκ τούτου, θα έπρεπε η πρόσβαση σε αυτό (τουλάχιστον στο κομμάτι το οποίο δεν έχει χαρακτηριστεί απόρρητο για ιατρικούς ή άλλους λόγους) να είναι ελεύθερη για το κοινό.

Αφορμή για αυτές τις σκέψεις είναι ο τρόπος διαχείρισης των αρχείων τους (ενεργών ή ιστορικών) από μερικές από τις σημαντικότερες εφημερίδες του κόσμου. Οι "New York Times" αποφάσισαν από τα μέσα Σεπτεμβρίου να διαθέτουν δωρεάν το μεγαλύτερο κομμάτι του ιστορικού τους αρχείου, μέσω του διαδικτύου. Μέχρι πρότινος, όποιος ήθελε να έχει πρόσβαση στο υλικό αυτό έπρεπε να πληρώνει ετήσια συνδρομή 50 δολαρίων. Φυσικά, η απόφαση αυτή ελήφθη μετά από οικονομικές μελέτες. Όπως εξηγεί η Vivian Schiller , γενική διευθύντρια του διαδικτυακού τόπου της εφημερίδας (http://www.nyt.com/) «απελευθερώνοντας εκατομμύρια νέα ντοκουμέντα, σε συνδυασμό με την εντυπωσιακή μας ανάπτυξη, θα δημιουργηθεί ένα νέο ρεύμα εσόδων, που θα υπερβεί κατά πολύ τα έσοδα από συνδρομές». Το παράδειγμα των "NYT" πιθανότατα θα ακολουθήσουν και η "Wall Street Journal" καθώς και οι "Financial Times".

Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, όπως μας ενημερώνει ο βρετανικός "Guardian", και ο "Economist" αποφάσισε να κάνει τα αρχεία του προσβάσιμα στο κοινό. Με μια, όμως, βασική διαφορά: στις 600.000 σελίδες του αρχείου του περιοδικού θα έχουν πρόσβαση μόνον όσοι γίνουν συνδρομητές στην αντίστοιχη υπηρεσία. Το ίδιο σχεδιάζουν να κάνουν και οι εφημερίδες "Guardian" και "Observer".

Είναι εμφανές ότι οι εφημερίδες και τα περιοδικά έχουν χωριστεί σε αυτές που πιστεύουν ότι τα έσοδα από τις διαφημίσεις θα είναι πολύ περισσότερα από αυτά των συνδρομών στις αντίστοιχες υπηρεσίες και σε αυτές που πιστεύουν ότι η μεγιστοποίηση των κερδών τους θα γίνει μέσω των συνδρομητικών υπηρεσιών. Κάπου στη μέση υπάρχει και ο αναγνώστης, αυτός που η καθημερινότητα του έχει γίνει είδηση στις σελίδες των εφημερίδων. Και θέλει να έχει ελεύθερη πρόσβαση στο υλικό αυτό.

Οι αρχειονόμοι για να δείξουν τη σημασία της διατήρησης ακέραιων των αρχείων χρησιμοποιούν μια παροιμοιώδη φράση, η οποία αντίκειται σε ένα από τα βασικότερα αξιώματα των μαθηματικών. Λένε ότι «το όλον είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του». Αν λοιπόν λείπει έστω και ένα κομμάτι του πάζλ, δε θα καταφέρουμε να εξαντλήσουμε ποτέ την πληροφόρησή μας πάνω σε αυτό που διαβάζουμε...

Δ. Τζ.

Info: Ανδρέας Μπάγιας «Αρχειονομία: Βασικές Έννοιες και Αρχές», Αθήνα 2005, Εκδόσεις Κριτική

Δεν υπάρχουν σχόλια: