Ο κ. Κούγιας και ο κατήφορος της τηλεοπτικής ενημέρωσης

Πάνω που η υπόθεση Ζαχόπουλου άρχισε να «ξεθυμαίνει» και ελπίζαμε ότι θα ξέφευγε η τηλεοπτική ειδησιογραφία από τη «ροζ» ιστορία και την ατέρμονη σπερμολογία, έγινε κύριο θέμα στα δελτία ειδήσεων η υπόθεση Κούγια – Βατίδου. Αν έκανες ζάπινγκ την προηγούμενη Παρασκευή στα δελτία των «οκτώ», θα έβλεπες ότι όχι μόνο το «νεανικό» δελτίο του Star, αλλά στο σύνολο τους οι τηλεοπτικοί σταθμοί ανήγαγαν σε θέμα μείζονος σημασίας τις δηλώσεις που έκανε ο αιμόφυρτος ποινικολόγος έξω από το φυλασσόμενο από αστυνομικούς σπίτι του, μετά από ένα ακόμα ενδοοικογενειακό επεισόδιο.

Η πρώτη αντίδραση ενός μέσου τηλεθεατή που είδε τα παραπάνω ρεπορτάζ είναι ένα πλατύ χαμόγελο. Το όλο σκηνικό θυμίζει χολιγουντιανή παραγωγή και μάλιστα χαμηλού επίπεδου. Όμως η υπόθεση δεν είναι καθόλου για γέλια. Το ότι έχει την ανάγκη ο κ. Κούγιας να απευθυνθεί αιμόφυρτος(!) στα media για να καταγγείλει την επίθεση που, όπως ισχυρίζεται, δέχτηκε από «μπράβους» της εν διαστάσει συζύγου του είναι κάτι που χρήζει περαιτέρω ανάλυσης. Το χειρότερο όμως είναι άλλο: τα ίδια τα μέσα δίνουν το δικαίωμα στο κάθε κ. Κούγια να κάνει πρώτο θέμα της επικαιρότητας τα της προσωπικής του ζωής. Ο κ. Κούγιας απλά εκμεταλλεύεται τον τρόπο με τον οποίο ιεραρχούν και προβάλλουν τις «ειδήσεις» οι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί και παίζει ένα παιχνίδι που ξέρει καλά: αυτό των εντυπώσεων που δημιουργεί η εικόνα.

Είναι, λοιπόν, ένα ζήτημα το για ποιο λόγο επιμένουν τα ΜΜΕ να αναγάγουν σε είδηση –που (πρέπει να) μας αφορά– τις σχέσεις ενός εν διαστάσει ζευγαριού, έστω αναγνωρίσιμου. Γιατί πρέπει να μας απασχολούν οι κλαυθμοί του γνωστού ποινικολόγου και να μην ασχολούμαστε λ.χ. με θέματα μείζονος σημασίας, όπως το τι θα αλλάξει στο Ασφαλιστικό ή ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της μοναδικής υπερδύναμης του πλανήτη;

Κάποιοι θα πουν ότι αυτά είναι που θέλει να δει ο κόσμος. Αυτή η εκτίμηση δε φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Γράφαμε και παλαιότερα ότι «ο τηλεθεατής καταφεύγει σε αυτά τα προγράμματα αφενός για να γεμίσει την ώρα του με κάτι ανάλαφρο –χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι το εγκρίνει– και αφετέρου επειδή είναι ίσως εθισμένος σε τέτοιου είδους προγράμματα» («Διασταυρώσεις» 10/01/2008). Άρα δεν είναι ότι αυτό ζητάει ο τηλεθεατής: απλά αυτό του προσφέρουν τα κανάλια και ο τελευταίος, όντας εθισμένος σε τέτοιου είδους προγράμματα, τα παρακολουθεί. Ίσως πάλι δεν έχει τη διάθεση ο τηλεθεατής να «προβληματιστεί». Βλέπει την τηλεόραση μόνο ως μέσο διασκέδασης, ακόμα και στις –θεωρητικά– πιο σοβαρές εκφάνσεις της (δελτία ειδήσεων).

Και αν ο κόσμος «αγοράζει» αυτό το προϊόν –έστω από συνήθεια ή λόγω «διάθεσης»– αυτό δεν αναιρεί τις ευθύνες κάποιων άλλων. Δεν μειώνει επ’ ουδενί τις ευθύνες της Πολιτείας, η οποία έχει αφήσει στη μοίρα του –και στην ουσία χωρίς ελεγκτικές αρμοδιότητες– το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης. Δεν αναιρεί ακόμα τις ευθύνες των τηλε-δημοσιογράφων, οι οποίοι συχνά πυκνά νιώθουν την ανάγκη να μας θυμίσουν ότι η δημοσιογραφία είναι λειτούργημα, άσχετα αν οι επιλογές τους άλλα υποδηλώνουν.

Με την υπόθεση Ζαχόπουλου και την διαχείριση της από πλευράς των media πολλοί θεώρησαν ότι «πιάσαμε πάτο». Μια εφημερίδα δημοσίευσε φωτογραφίες πολύ προσωπικών στιγμών ενός ζευγαριού, βαφτίζοντας την πράξη της δείγμα «αποκαλυπτικής δημοσιογραφίας», ενώ οι τηλεοπτικοί σταθμοί ασχολήθηκαν ενάμισι μήνα αποκλειστικά με μια υπόθεση, η οποία τελικά αποδεικνύεται «φούσκα». Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο κατήφορος των ελληνικών ΜΜΕ –κυρίως της τηλεόρασης– θα συνεχιστεί. Με πρωταρχική ευθύνη όχι εκείνων που «παίζουν» με την κάμερα (αφού βρίσκουν και τα κάνουν), αλλά αυτών που επιτρέπουν να διαιωνίζεται η τηλεοπτική νοσηρότητα…

Δ. Τζ.