Οποιοσδήποτε παρακολουθεί, έστω και περιστασιακά, τηλεόραση ή διαβάζει εφημερίδες, θα έχει παρατηρήσει ότι κάποια ΜΜΕ έχουν συχνά την τάση υπερβάλλουν. Αυτή μάλιστα η υπερβολή ώρες ώρες αγγίζει τα όρια της καταστροφολογίας. Η τρίχα γίνεται τριχιά και μια εκτίμηση ανάγεται σε είδηση. Πιο πρόσφατο παράδειγμα ενός τέτοιου περιστατικού είναι η πρόβλεψη ομάδας σεισμολόγων για μεγάλο σεισμό στην Αττική, το αμέσως προσεχές διάστημα.
Ορισμένα μέσα ενημέρωσης –τόσο έντυπα, όσο και ηλεκτρονικά– παρουσίασαν την εκτίμηση αυτή μερίδας σεισμολόγων ως κάτι δεδομένο. Δεν εξέτασαν αν υπάρχουν αντίθετες απόψεις στην επιστημονική κοινότητα, αν δηλαδή η εκτίμηση αυτή αμφισβητείται. Έμειναν σε αυτό που παρουσίασε μια ομάδα σεισμολόγων, ανάγοντάς τη γνώμη τους σε συμπέρασμα ολόκληρης της επιστημονικής κοινότητας.
Βέβαια είμαστε συνηθισμένοι σε τέτοιου είδους προσεγγίσεις. Προσεγγίσεις οι οποίες δεν εξετάζουν την είδηση αυτή καθαυτή και το αν είναι έγκυρη ή όχι, αλλά το κατά πόσον αυτή μπορεί να «πουλήσει». Μόνο που με αυτή τη λογική, η αξιοπιστία των συγκεκριμένων μέσων μειώνεται. Και όταν έρθει η ώρα να παρουσιάσουν μια πραγματικά σημαντική είδηση θα την πατήσουν, όπως ο βοσκός στο παραμύθι με το λύκο: κανείς πλέον δε θα τους δίνει σημασία…
Δ. Τζ.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 05.03.2008
Ορισμένα μέσα ενημέρωσης –τόσο έντυπα, όσο και ηλεκτρονικά– παρουσίασαν την εκτίμηση αυτή μερίδας σεισμολόγων ως κάτι δεδομένο. Δεν εξέτασαν αν υπάρχουν αντίθετες απόψεις στην επιστημονική κοινότητα, αν δηλαδή η εκτίμηση αυτή αμφισβητείται. Έμειναν σε αυτό που παρουσίασε μια ομάδα σεισμολόγων, ανάγοντάς τη γνώμη τους σε συμπέρασμα ολόκληρης της επιστημονικής κοινότητας.
Βέβαια είμαστε συνηθισμένοι σε τέτοιου είδους προσεγγίσεις. Προσεγγίσεις οι οποίες δεν εξετάζουν την είδηση αυτή καθαυτή και το αν είναι έγκυρη ή όχι, αλλά το κατά πόσον αυτή μπορεί να «πουλήσει». Μόνο που με αυτή τη λογική, η αξιοπιστία των συγκεκριμένων μέσων μειώνεται. Και όταν έρθει η ώρα να παρουσιάσουν μια πραγματικά σημαντική είδηση θα την πατήσουν, όπως ο βοσκός στο παραμύθι με το λύκο: κανείς πλέον δε θα τους δίνει σημασία…
Δ. Τζ.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 05.03.2008
13 σχόλια:
*Εμείς* είναι που θα την πατήσουμε. Τα ΜΜΕ τι ανάγκη έχουν;
Ειδικά τα κανάλια το έχουν παραξηλώσει
ΑΠΛΑ ΚΛΕΙΣΤΕ ΤΗΝ ΤV!!!
http://hmiemo.blogspot.com/
http://hmiemo.blogspot.com/
http://hmiemo.blogspot.com/
@σοφία: Σαφώς οι τηλεθεατές (ή οι αναγνώστες) είναι οι δέκτες του μηνύματος, άρα εκείνοι επηρεάζονται από τις υπερβολές των media. Πάντως και τα μέσα χάνουν μεσοπρόθεσμα σε αξιοπιστία και κύρος, όταν ακολουθούν τέτοιου είδους στρατηγικές.
@attickattack: Συμφωνώ. Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων (ΝΕΤ, ΣΚΑΪ) που απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα, τα περισσότερα ενημερωτικά προγράμματα των καναλιών είναι κάτω του μετρίου...
τί να σου πω τώρα. Το βραδυ εκεινο της υπερφημολογίας επειδή ο μικρός ειναι χειρουργημένος και ακουσε ολα αυτά, ειπε να κοιμηθούμε στο σαλόνι ωστε αν κατι συμβεί να βγουμε κατευθειαν στο δρόμο. Ετσι οργανωθήκαμε με τα παντα...ρουχα, νερά, κινητά κλπ ολα δίπλα μας και ...πεσαμε..ο ενας στον καναπέ ο αλλος στο πατωμα...δε βαριέσαι..Λοιπόν το πρωί ξυπνήσαμε - τρόπος του λεγειν δηλαδή - σαν στραβοσουγιάδες και βεβαια δεν ειχε συμβεί τίποτα. Οπότε μουτζωνόμαστε για τη βλακεία μας, για τον απλουστατο λογο ότι το επομενο βραδυ δεν θα το επαναλαμβαναμε , καθ ότι δύσκολο και καθ ότι η πρόβλεψη ηταν μονο για εκεινο το συγκεκριμένο βράδυ. Ω, η απολυτη ηλιθιότητά μας
@ritsmas: Το πιο παράξενο ριτς είναι ότι με κάθε τέτοιου είδους αφορμή ορκιζόμαστε ότι δε θα ξαναδώσουμε βάση σε αυτά που ακούγονται, αλλά με την πρώτη ευκαιρία οι κραυγές και η υστερία ορισμένων παραθυράκηδων θα μας κάνει να ξεχάσουμε τους… όρκους μας.
Για καποιο λόγο που δεν ξέρω, Δημ. σβηστηκαν τα σχολια τα δικά σου και τα δικά μου στο ποστ για τη γυναικα. Δεν ξέρω τί να κάνω.
δ.τζ.
Ως προς το post καμιά διαφωνία.
Σχετικά όμως με τη ΝΕΤ και τον ΣΚΑΙ που αναφέρεις σε σχόλιο, νομίζω ότι η πιο επικίνδυνη αλλοτρίωση στη βάση της υποκριτικής σοβαροφάνειας λαμβάνει χώρα μέσα από την παρουσίαση και την θεματολογία των εν λόγω καναλιών. Είναι με άλλα λόγια πολύ εύκολο να κριτικάρεις τον λαϊκισμό π.χ. των μεγάλων ιδιωτικών καναλιών αλλά πιο δύσκολη η αποκωδικοποίηση της χυδαίας, κατά την άποψή μου, "προπαγάνδας του σοβαρού".
Έχεις απόλυτο δίκιο Δημήτρη μου. (Αφού αναφέρεις πλέον ονοματεπώνυμο, κομμένα τα αρχικά!)
Και το βασικότερο είναι οτι ορισμένα μέσα προσπαθούν να κάνουν νούμερα ή να πουλήσουν περισσότερες φυλλάδες παίζοντας με πολύ ευαίσθητα ζητηματα όπως είναι ο σεισμός ή τα ακραία καιρικά φαινόμενα που ως επι των πλείστων τρομάζουν και πανικοβάλλουν το κόσμο.
Απο τη στιγμή που οι ίδιοι δεν έχουν κανένα κανόνα δεοντολογίας θα έπρεπε να υπάρχει κάποιο όργανο (κι όχι το ΕΡΣ που έχει μετατραπεί σε παρωδία) και να του ελέγξει. Θυμάμαι πέρυσι που πολύ γνωστός τηλεοπτικός σταθμός σε δελτίο του είχε μεταδόσει μια ιατρική είδηση χωρίς να την εξακριβώσει πρώτα. Την επομένη ανακαλύφθηκε η απάτη κι αντί να ζητήσει συγγνώμη από τους τηλεθεατές, έριξε τις ευθύνες σε αυτόν που διέδωσε τη φήμη (που στη προκειμένη περίπτωση ήταν από το διαδίκτυο!!!) και δήλωσε θύμα! Τελικά ποιός είναι το θύμα;;
Καλησπέρα είπα; Δεν είπα! Καλησπέρα!!
@ευάγγελος: Δε θα διαφωνήσω φίλε Ευάγγελε: ένα σοβαροφανές δελτίο μπορεί να αποβεί πιο "επικίνδυνο" από ένα δελτίο που είναι κίτρινο και το φωνάζει. Όμως, εν προκειμένω δε φαίνεται να συμβαίνει ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Δηλαδή κατά τη γνώμη μου τα δύο δελτία που αναφέρθηκαν, είναι σοβαρά και ουχί σοβαροφανή: απέχουν τόσο αισθητικά όσο και ουσιαστικά από τον υπόλοιπο ειδησεογραφικό χυλό. Μάλιστα σε δομή (καθόλου παράθυρα και "ειδήμονες"), αλλά και στον τρόπο παρουσίασης της είδησης, ομοιάζουν με αξιόλογα δελτία αγγλικών, γαλλικών και αμερικανικών καναλιών. Ως προς τα υπόλοιπα δελτία, αυτά που εμείς ορίζουμε ως κίτρινα ή τέλος πάντων χαμηλού επιπέδου, θεωρούνται από τους παραγωγούς τους και διαφημίζονται ως "σοβαρά". Μάλλον λοιπόν στη συγκεκριμένη περίπτωση τα τελευταία είναι τα πιο "επικίνδυνα"…
@cinderella: Καλησπέρα και σε σένα cinderella μου. Ελπίζω η εξεταστική να φτάνει προς το τέλος της, για να επισκέπτεσαι πιο συχνά τον καναπέ σου (μας)!
Πριν από λίγους μόλις μήνες συζητάγαμε για τη "θαυματουργή" φραπελιά και το πως αυτή μπορεί να προσφέρει ίαση σε βαριές ασθένειες. Την προηγούμενη εβδομάδα η άποψη μερικών επιστημόνων μετατράπηκε άκριτα "συμπέρασμα της επιστημονικής κοινότητας".
Από αυτά τα δύο σχετικά πρόσφατα περιστατικά φαίνεται ότι τα ΜΜΕ (ευτυχώς όχι όλα) για να αυξήσουν τα νούμερα ή τις πωλήσεις τους στοχεύουν κατευθείαν στο θυμικό του κοινού: σεισμοί, λοιμοί και καταποντισμοί είναι είδος εν επάρκεια στα μέσα. Και στο τέλος, έτσι για παρηγοριά, προσφέρεται εμπόριο ελπίδας, συχνά ανεπαρκώς τεκμηριωμένο. Όμως έχω τη γνώμη ότι δε φταίει τόσο ο πομπός, όσο ο δέκτης: αυτός είναι που "νομιμοποιεί" τέτοιου είδους προγράμματα, αυτός επιλέγει τι θα δει, τι θα ακούσει, τι θα διαβάσει. Αλλά φοβάμαι ότι χρειαζόμαστε ολόκληρο post για να αναφερθούμε σε αυτό, οπότε –προς το παρόν– σταματάω εδώ...
Ρε Δημήτρη αφού ξέρεις ότι αυτά τα θέματα πρέπει να παίξουν γιατί τους κράζεις ρε αγορίνα;
Σκέφτεσαι να μίλούσαν όλο αυτό το καιρό για την Ζαχοπουλιάδα,για το ασφαλιστικό και όλα αυτά για τα οποία μας πηδάνε καθημερινά;Eνώ με κάτι τέτοιες ιστοριούλες κερδίζουν χρόνο..
Τα ΜΜΕ ανέκαθεν έτσι λειτουργούσαν.
Η τηλεόραση δεν μας δείχνει μόνο τι θα σκεφτούμε αλλά και για τι θα σκεφτούμε. Τα ΜΜΕ είναι επιχειρήσεις και κύριο μέλημά τους είναι το κέρδος. Για να επιτευχθεί αυτό υπάρχει ανάγκη για προσφορά ψυχαγωγίας στο κοινό, ώστε να το "πουλήσουν"μετά στους διαφημιστές.
Σημασία έχει να μην παίζουμε το παιχνίδι τους...
@νίκος: Δε γνωρίζω φίλε Νίκο αν όντως υπάρχει πολιτικός δάκτυλος πίσω από τις ειδήσεις που προβάλλουν τα ΜΜΕ. Θαρρώ πως όλα αυτά συμβαίνουν κυρίως επειδή ορισμένα μέσα παίζουν απλά ειδήσεις που (νομίζουν ότι) θα πουλήσουν, χωρίς βέβαια να εξετάζουν την εγκυρότητα τους.
@samael: Θα συμφωνήσω μαζί σου φίλε samael. Οι επιχειρήσεις των ΜΜΕ είναι –ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς τους– Ανώνυμες Εταιρείες και όχι Μη Κερδοσκοπικοί Οργανισμοί. Ως εκ τούτου, πρωτίστως στοχεύουν στη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Ωστόσο, όταν μιλάμε για δημοσιογραφία πρέπει να έχουμε κατά νουν ότι δεν πρόκειται απλώς για ένα επάγγελμα και για τις "business" ορισμένων εκδοτών ή καναλαρχών. Όταν ενημερώνεις τους πολίτες πρέπει να είσαι ψύχραιμος, αντικειμενικός (όσο τέλος πάντων αυτό είναι δυνατό...) και να έχεις συναίσθηση της ιδιόμορφης φύσης του επαγγέλματος που κάνεις…
Δημοσίευση σχολίου