Σάββατο, Ιανουαρίου 19, 2008

Όταν το μέσο γίνεται είδηση

Η υπόθεση Ζαχόπουλου συνεχίζει να μονοπωλεί τον τηλεοπτικό χρόνο και τις σελίδες των εφημερίδων. Αυτό είναι έως ένα σημείο λογικό, μιας και πρόκειται για ένα ζήτημα με παραμέτρους οι οποίες χρήζουν διερεύνησης. Το πρόβλημα, όμως, έγκειται στο ότι δεν ασχολούμαστε με την υπόθεση αυτή καθαυτή, με το αν δηλαδή υπήρξε οικονομικό ή πολιτικό σκάνδαλο πίσω από τη «ροζ» ιστορία και την απόπειρα αυτοκτονίας του πρώην γενικού γραμματέα. Το θέμα πλέον έχει μετατραπεί περίπου σε εσωτερική υπόθεση των ΜΜΕ.

Έτσι παρατηρούμε εκδοτικά συγκροτήματα να αλληλοκατηγορούνται για «ύποπτες» συναλλαγές. Οι ανακοινώσεις διαδέχονται η μία την άλλη και πάλαι ποτέ φίλοι και συνεταίροι βγάζουν τα μαχαίρια. Κανείς δεν ασχολείται με την ουσία της υπόθεσης. Μας ενδιαφέρει ποιος ήταν ο δημοσιογράφος που έδωσε το οπτικοακουστικό υλικό στο Μαξίμου και όχι αν υπήρξε κάποια παράνομη συναλλαγή κάτω από το τραπέζι. Σπαταλάμε το χρόνο μας για να σχολιάσουμε τις φωτογραφίες των πολύ προσωπικών στιγμών του ζευγαριού Ζαχόπουλου – Τσέκου, αντί να αναρωτηθούμε ποιος και για ποιο λόγο βιντεοσκόπησε τη συνεύρεση και ποιος μόνταρε το υλικό για να κρύψει τι.

Φτάνουμε λοιπόν σε ένα σημείο που καλούμαστε να προβληματιστούμε. Διότι, όταν τα τεκταινόμενα στα media γίνονται είδηση, εγείρεται ζήτημα. Ρόλος των μέσων επικοινωνίας είναι η έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση του πολίτη για το τι συμβαίνει γύρω του. Αν το ίδιο το μέσον (ή ο δημοσιογράφος) γίνεται θέμα, τότε κάτι δεν πάει καλά. Για να γίνει ο δημοσιογράφος πρωτοσέλιδο ή πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων σημαίνει ότι έχει υπερβεί το ρόλο του, που είναι η καταγραφή και ο σχολιασμός της επικαιρότητας και έχει προβεί σε ελέγξιμες πράξεις.

Αν υπάρχει κάποιο επιμύθιο από τα όσα είδαμε και ακούσαμε έως τώρα γύρω από την υπόθεση Ζαχόπουλου, αυτό είναι η κατακόρυφη πτώση της αξιοπιστίας της πολιτικής και των ΜΜΕ στα μάτια των πολιτών. Βέβαια, η πολιτική είχε ανέκαθεν την τάση να παρασύρει όσους ασχολούνταν μαζί της σε σκοτεινές ατραπούς. Αν όμως και τα ΜΜΕ βαδίζουν στον ίδιο δρόμο με την πολιτική και καταστήσουν την εξουσία προνομιακό συνομιλητή τους, τότε οδηγούμαστε σε μια αντιφατική και άκρως επικίνδυνη εξωθεσμική σχέση.

Δ. Τζ.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Δημοτικός Τύπος» στις 24.01.2008

9 σχόλια:

ΟΥΤΕ ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΙΣΩ είπε...

ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΤΟ ΠΑΕΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ...ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΑΣ ΑΣΧΟΛΗΘΟΥΜΕ ΜΕ ΤΙΣ ΓΡΑΦΙΚΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΥ.

Unknown είπε...

Κερδοσκοπικές επιχειρήσεις είναι τα διεθνώς ΜΜΕ, οπότε πρώτα εξυπηρετούν τα θέλω και τα συμφέροντα του ιδιοκτήτη τους (δες τι γίνεται στον αμερικάνικο Τύπο) και μετά την ελευθεροτυπία...

Ανώνυμος είπε...

Δεν υπάρχουν περιθώρια διαφωνίας. Αυτού του τύπου η απαξίωση που δημιουργείται οδηγεί με ασφάλεια στην πιο αντι-δημοκρατική μορφή πολιτικού κυνισμού.

Ανώνυμος είπε...

Εχεις δικιο σε οσα λες.

Unknown είπε...

Ένα απ' τα χαρακτηριστικά των μέσων και κυρίως βέβαια της τηλεόρασης, είναι ότι αυτοπαραπέμπεται! Γι 'αυτό είναι και τόσο ισχυρή.

Κατά την γνώμη μου ο πόλεμος εκδοτών αποπροσανατολίζει τους πολίτες απ' τα πραγματικά προβλήματα (ασφαλιστικό, άρθρο 16,εκλογικός νόμος, κ.α), ενώ επιπροσθέτως πλήγει την αξιοπιστία του Τύπου με ότι συνεπάγεται αυτό...

mmexer είπε...

Μα τα Μέσα έχουν ανάγκη να αναπαράγουν τον εαυτό τους. Γιατί έτσι γίνονται σημείο αναφοράς. Ο πυλωρός γίνεται ένα με τον πομπό και ο δέκτης χάνει την ουσία.

Αυτό λένε οι θεωρίες των Μέσων. Πάντως έχει ενδιαφέρον αυτή η αναπαραγωγή. Αλλά όχι για 50 λεπτά δελτίου ειδήσεων.

Δ. Τζ. είπε...

@νίκος: Η κυβέρνηση, η κάθε κυβέρνηση, ασχέτως αν έχει δίκιο ή όχι σε αυτό που υποστηρίζει, είναι λογικό να επιδιώκει την επιβεβαίωση της λιγότερο δυσάρεστης γι' αυτήν εκδοχή. Το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί μέσα που αντιπαλεύονται νυχθημερόν τη σημερινή κυβέρνηση, κάνουν τέτοια επιδερμική ανάλυση στην υπόθεση Ζαχόπουλου. Πιθανώς γιατί το «ροζ» πουλάει περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο…

@tolisbak: Γενικά ισχύει αυτό. Δηλ. τα media είναι καταρχάς επιχειρήσεις, με ότι αυτό συνεπάγεται. Πάντως, υπάρχουν πολλές εφημερίδες οι οποίες δίνουν πλήρη ελευθερία κινήσεων στους δημοσιογράφους τους.

@evangelos: Θα συμφωνήσω. Όταν οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι (ή οι επιχειρηματίες των μίντια) ευτελίζουν τα μέσα τους, είναι λογική συνέπεια η γενικότερη απαξίωση τους. Αυτή απαξίωση φαίνεται και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τα μέσα οι πολιτικοί. Κάποτε φοβόντουσαν την αποκάλυψη παράνομων υποθέσεών τους. Σήμερα παίζουν μαζί τους, αν και φυσικά υπάρχουν ακόμα δείγματα αποκαλυπτικής – ερευνητικής δημοσιογραφίας, που ελέγχει τους πολιτικούς.

@anisixos: Καλησπέρα φίλε. Χαίρομαι που συμφωνούμε.

@samael: Όντως τα ΜΜΕ ορίζουν κατά κάποιον τρόπο την ατζέντα της επικαιρότητας και ως εκ τούτου υπάρχει δόση αλήθειας στη δεύτερη παρατήρηση σου, φίλε samael. Όμως, αν βασιζόμαστε (μόνο) στα μέσα για να ιεραρχήσουμε τη σημασία των θεμάτων που μας απασχολούν, φαίνεται ότι τα θέλουμε όλα μασημένα. Άρα συντελούμε κατά κάποιον τρόπο κι εμείς σε αυτόν τον αποπροσανατολισμό, αν βέβαια συμβαίνει κάτι τέτοιο...

@mmexer: Θα πρόσθετα στην παρατήρηση σου ότι τα ΜΜΕ είναι ένας χώρος με ιδιαίτερο παρασκήνιο, συνομωσίες, πάθη, ύποπτες συναλλαγές και κυρίως ανθρώπους που κάνουν τα πάντα για την τηλεθέαση, την αναγνωσιμότητα, την ακροαματικότητα. Αυτό, λοιπόν, ίσως εξηγεί γιατί συχνά τα των ΜΜΕ μετατρέπονται από εσωτερική υπόθεση του κλάδου σε πρώτο θέμα σε τηλεόραση, ραδιόφωνο και εφημερίδες.

Σοφία είπε...

Κάποιες στιγμές έχω την εντύπωση ότι η χώρα είναι ένα μεγάλο λούνα παρκ, με τους δημοσιογράφους στο ταμείο να κόβουν εισιτήρια...

Δ. Τζ. είπε...

@σοφία: Δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα η εικόνα που περιγράφεις. Λούνα πάρκ ή παιδική χαρά, όπως κι αν ορίσουμε αυτό που βλέπουμε, αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει όχι μόνο πρόβλημα διαπλοκής μεταξύ δημοσιογραφίας και πολιτικής, αλλά και ότι μερικοί δημοσιογράφοι υποκαθιστούν ιδία βουλήσει τις θεσμοθετημένες εξουσίες. Κι αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για τη λειτουργία των θεσμών, οι οποίοι περνούν κατά κάποιον τρόπο σε δεύτερη μοίρα…