Οι αριθμοί δεν λένε πάντοτε την αλήθεια, λέει το γνωστό μότο, όμως στην προκειμένη περίπτωση λένε πολλά. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα μετά την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στα ΑΕΙ της χώρας, την προσεχή ακαδημαϊκή χρονιά 32 τμήματα ΤΕΙ θα έχουν μονοψήφιο αριθμό εισακτέων, ενώ την πύλη πέντε ιδρυμάτων δε θα περάσει κανένας φοιτητής! Τα νούμερα αυτά αφενός σοκάρουν, αφετέρου καταδεικνύουν την αποτυχία της πολιτικής που εφαρμόστηκε την τελευταία δεκαετία στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: της πολιτικής της ίδρυσης ΑΕΙ και ΤΕΙ σε (σχεδόν) κάθε περιφερειακή πόλη. Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία δέκα χρόνια ιδρύθηκαν 60 (!) ιδρύματα ΑΕΙ, τα περισσότερα στην περιφέρεια.
Για να μην παρεξηγηθούμε: δεν είναι κακό να ιδρύονται νέα εκπαιδευτικά Ιδρύματα, κάθε άλλο. Πόσω μάλλον όταν αυτό γίνεται εκτός Αθηνών, συμβάλλοντας έτσι στην αποκέντρωση της γνώσης και την οικονομική ανάπτυξη των πόλεων αυτών. Το αντίθετο: στον 21ο αιώνα –τον λεγόμενο και αιώνα της εξειδίκευσης– είναι θεμιτό να δημιουργούνται καινούργια ιδρύματα, έτσι ώστε και ο υποψήφιος φοιτητής να έχει μεγαλύτερη γκάμα επιλογών και φυσικά να καλύπτονται και οι ανάγκες της αγοράς εργασίας. Λάθος είναι η δημιουργία ιδρυμάτων χωρίς σχεδιασμό, στοχεύοντας αποκλειστικά στην αύξηση του εσωτερικού τουρισμού και των παρελκόμενων αυτού (ενοίκια, καφετέριες, μαγαζιά, αυτό που με δυο λόγια λέμε «ενίσχυση της τοπικής αγοράς»). Λάθος είναι να μπαίνει σε πρώτη μοίρα η περιφερειακή ανάπτυξη –δια μέσου των ιδρυμάτων– και σε δεύτερη το ακαδημαϊκό κομμάτι. Λάθος επίσης είναι να δημιουργούνται τμήματα χωρίς γνωστικό αντικείμενο, τμήματα που δε διασφαλίζουν επαγγελματικά δικαιώματα στους αποφοίτους τους, άρα αυξάνουν τους δυνητικά ανέργους, μόνο και μόνο για να μπουν όλοι ή έστω οι περισσότεροι απόφοιτοι Λυκείου «κάπου» και να γίνει περισσότερο αρεστός ο χ υπουργός και το ψ κόμμα.
Αρκετά ιδρύματα κινδυνεύουν να κλείσουν ή (στην καλύτερη περίπτωση) να συγχωνευτούν. Το γεγονός από μόνο του είναι σημαντικό και δικαιολογεί την στροφή 180 μοιρών που πρέπει να γίνει στο οικοδόμημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δεν χρειάζεται να ψάξουμε για μαγικές λύσεις. Αυτό που χρειάζεται είναι σχέδιο. Αυτό που σίγουρα δεν χρειάζεται είναι οι τακτικισμοί και τα μικροπολιτικά παιχνίδια εις βάρος του μεγαλύτερου κεφαλαίου που έχει αυτή η χώρα: της γνώσης.
Δ. Τζ.
Για να μην παρεξηγηθούμε: δεν είναι κακό να ιδρύονται νέα εκπαιδευτικά Ιδρύματα, κάθε άλλο. Πόσω μάλλον όταν αυτό γίνεται εκτός Αθηνών, συμβάλλοντας έτσι στην αποκέντρωση της γνώσης και την οικονομική ανάπτυξη των πόλεων αυτών. Το αντίθετο: στον 21ο αιώνα –τον λεγόμενο και αιώνα της εξειδίκευσης– είναι θεμιτό να δημιουργούνται καινούργια ιδρύματα, έτσι ώστε και ο υποψήφιος φοιτητής να έχει μεγαλύτερη γκάμα επιλογών και φυσικά να καλύπτονται και οι ανάγκες της αγοράς εργασίας. Λάθος είναι η δημιουργία ιδρυμάτων χωρίς σχεδιασμό, στοχεύοντας αποκλειστικά στην αύξηση του εσωτερικού τουρισμού και των παρελκόμενων αυτού (ενοίκια, καφετέριες, μαγαζιά, αυτό που με δυο λόγια λέμε «ενίσχυση της τοπικής αγοράς»). Λάθος είναι να μπαίνει σε πρώτη μοίρα η περιφερειακή ανάπτυξη –δια μέσου των ιδρυμάτων– και σε δεύτερη το ακαδημαϊκό κομμάτι. Λάθος επίσης είναι να δημιουργούνται τμήματα χωρίς γνωστικό αντικείμενο, τμήματα που δε διασφαλίζουν επαγγελματικά δικαιώματα στους αποφοίτους τους, άρα αυξάνουν τους δυνητικά ανέργους, μόνο και μόνο για να μπουν όλοι ή έστω οι περισσότεροι απόφοιτοι Λυκείου «κάπου» και να γίνει περισσότερο αρεστός ο χ υπουργός και το ψ κόμμα.
Αρκετά ιδρύματα κινδυνεύουν να κλείσουν ή (στην καλύτερη περίπτωση) να συγχωνευτούν. Το γεγονός από μόνο του είναι σημαντικό και δικαιολογεί την στροφή 180 μοιρών που πρέπει να γίνει στο οικοδόμημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δεν χρειάζεται να ψάξουμε για μαγικές λύσεις. Αυτό που χρειάζεται είναι σχέδιο. Αυτό που σίγουρα δεν χρειάζεται είναι οι τακτικισμοί και τα μικροπολιτικά παιχνίδια εις βάρος του μεγαλύτερου κεφαλαίου που έχει αυτή η χώρα: της γνώσης.
Δ. Τζ.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Θάρρος» στις 05.09.2008
7 σχόλια:
Για μένα η καλύτερη λύση (αυτή που θα εξυπηρετούσε και την επαρχία και την επιστήμη) θα ήταν να μεταφερθούν κάποια τμήματα των μεγάλων πανεπιστημίων σε μικρότερες πόλεις. Π.χ. γιατί να έχει Φιλοσοφική η Αθήνα; Ας έχει η Καλαμάτα. Ή το Μεσολόγγι. Γιατί να έχει Μαθηματικό η Θεσσαλονίκη; Ας έχουν οι Σέρρες. Ή η Καρδίτσα. Έτσι επιτυχάνεται αναβάθμιση της επαρχίας χωρίς να χρειάζεται να ιδρυθούν 10 ΤΕΙ κοπτικής-ραπτικής σε κάθε μακρινή γωνιά της χώρας.
Εννοείται βέβαια ότι τέτοια μεταρρύθμιση δεν είναι εύκολο να γίνει γιατί ενδεχομένως θα έχει τεράστιο πολιτικό κόστος και ποια κυβέρνηση θα την αποτολμήσει; Δυστυχώς όμως με μεσοβέζικες λύσεις δεν θα καταφέρουμε ποτέ τίποτα.
@σοφία: Αυτό που αναφέρεις (αποκέντρωση των πανεπιστημίων) έχει συζητηθεί και νομίζω ότι είναι μια αρκετά ρεαλιστική λύση. Ας το πάρουμε χαμπάρι: Πρώτον, ομελέτα χωρίς να σπάσεις αυγά δε γίνεται και δεύτερον, δε μπορεί να γίνει τίποτα σωστά χωρίς μια μεσοπρόθεσμη στρατηγική.
Καλό θα ήταν επίσης τα πανεπιστήμια να αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτονομία: Να επιλέγουν αυτά τον αριθμό των σπουδαστών τους και (κυρίως) το ποιοι θα είναι αυτοί. Ελπίζω να έχουν βάση οι πληροφορίες που αναφέρουν ότι κάτι τέτοιο εξετάζεται σοβαρά από το υπουργείο Παιδείας.
Καλησπέρα,
Αυτό που προτείνει η Σοφία είναι το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει. Να κλείσουν κάποιες σχολές στις μεγάλες πόλεις και να παραμείνουν τα αντίστοιχα τμήματα στην περιφέρεια. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει μία αντιστοιχία των ελληνικών ιδρυμάτων με αυτά που συμβαίνουν έξω. Για παραδειγμα το ΤΕΙ Βιομηχανικού Σχεδιασμού που ιδρύθηκε στην Καβάλα δεν υπάρχει σαν πρώτο πτυχίο σε κανένα πανεπιστήμιο (τουλάχιτον από αυτά πυ ξέρω). Αντίθετα ως μεταπτυχιακό είναι πολύ διαδεδομένο. Επομένως έπρεπε να ιδρυθεί ως μεταπτυχιακό αντικείμενο και όχι ως προπτυχιακό για να εισάγουμε περισσότερους φοιτητές.
Με το να διαλέγουν τα πανεπιστήμια τους φοιτητές τους διαφωνώ πλήρως δίοτι πιστεύω θα χαθεί η αξιοκρατία των πανελαδικών.
@ndn: Αν μιλάμε για τα σημερινά ελληνικά πανεπιστήμια, όντως ο κόσμος θα αντιμετωπίσει με δυσπιστία το όλο εγχείρημα. Όμως δε πρόκειται για κάτι καινούργιο. Σε πολλές χώρες του κόσμου επιλέγουν τα πανεπιστήμια τους φοιτητές τους. Αλλά για να επιτύχει μια τέτοια πολιτική χρειαζόμαστε πανεπιστήμια με μεγαλύτερη αυτονομία. Π.χ. είναι αστείο και παράλογο να επιλέγει το υπ. Παιδείας πόσοι θα εισαχθούν και που.
Και δυστυχώς αναγκάζονται πολλοι μαθητές που δεν θα πετύχουν σε κάποιο ΑΕΙ-ΤΕΙ να στρέψουν το βλέμμα τους προς κάποιο ιδιωτικό ΙΕΚ.Μήπως αυτός είναι ένας απο τους έμμεσους σκοπούς της κυβέρνησης;
Νομιζω ότι το άρθρο ειναι ρεαλιστικό. Προς τη σωστή κατεύθυνση. Βέβαια, δεν υπερτονίζεται η προχειρότητα και η ψηφοθηρία που νομίζω ότι παίζει πρωταρχικό ρόλο σ αυτές τις περιπτώσεις. Επειτα, η μικρή μας χώρα δεν εχει τη δυνατότητα να απορροφήσει τοσους πολλούς αποφοίτους και νομίζω ότι αρχίζουν σιγά σιγά οι ιθύνοντες να το κατανοούν. Τώρα, ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια λελογισμένη αποκέντρωση, αυτό ποιός το αρνείται ; Μήπως όμως οι καθηγητές δεν ε΄χουν την παραμικρή διάθεση να αφήσουν τη βολή τους για την επαρχία ; Λέμε, μήπως ;
@νίκος: Η αναγνώριση των κολεγίων αργά ή γρήγορα θα γινόταν (κοινοτική οδηγία γαρ). Το πρόβλημα δεν είναι τόσο τα κολέγια, όσο τα δημόσια πανεπιστήμια. Πρέπει να δείξει εμπράκτως η Πολιτεία ότι δε τα βλέπει (μόνο) ως μέσο άσκησης κοινωνικής πολιτικής (και δη επιφανειακής...), αλλά ως όχημα για την ανάπτυξη του τόπου και την ευημερία των πολιτών.
@ritsmas: Το πρώτο βήμα είναι η διάγνωση. Το δεύτερο είναι οι πράξεις. Αν όντως έχουμε αρχίσει να κατανοούμε το πρόβλημα, τότε πρέπει να προχωρήσουμε άμεσα σε αλλαγές. Αλλά –και με βάση το κλίμα των ημερών– φαντάζεσαι Ρίτσα μου τι θα γινόταν αν η κυβέρνηση αποφάσιζε να συγχωνεύσει (δηλαδή κλείσει) πανεπιστήμια και να μειώσει τις θέσεις των εισακτέων έως εκεί που αντέχει η αγορά. Τι μύδρους θα ακούγαμε περί αντιδραστικής πολιτικής, ξεπουλήματος της Παιδείας κλπ. Βέβαια, θα μου πεις ότι ομελέτα χωρίς να σπάσεις αβγά δεν κάνεις, και θα έχεις δίκιο...
ΥΓ. Σωστά: η προχειρότητα και την επιπολαιότητα, σε συνδυασμό με το φόβο του πολιτικού κόστους μας έχουν οδηγήσει σε αυτό το τέλμα. Προχειρότητα η οποία εκπορεύεται από τους τακτισμούς των πολιτικών κομμάτων, γι' αυτό και στάθηκα σε αυτό το στοιχείο. Πάντως έχεις δίκιο που το επισημαίνεις.
Δημοσίευση σχολίου