Πανεπιστημιακό άσυλο και κοινή λογική

Τι ειρωνεία! Την ώρα που ο πρόεδρος του φημισμένου αμερικανικού πανεπιστημίου Yale κ. Ρίτσαρντ Λέβιν μίλαγε στην Αθήνα για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στον 21ο αιώνα, στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο φοιτητές καταλάμβαναν την αίθουσα που συνεδρίαζαν οι συγκλητικοί, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να διαμαρτυρηθούν για την απόφαση των τελευταίων να αφαιρεθούν οι πίνακες ανακοινώσεων των κομμάτων από την είσοδο του κτιρίου. Όμως οι φοιτητές δεν έμειναν εκεί: Πήραν ως «ενέχυρο» τεχνολογικό εξοπλισμό από το γραφείο του πρύτανη κ. Γρηγόρη Πραστάκου, έως ότου αρθεί η απόφαση για αφαίρεση των ταμπλό!

Η «επαναστατική γυμναστική» μερίδας φοιτητών προσκείμενης σε σχηματισμούς της Αριστεράς δεν είναι κάτι πρωτοφανές. Συχνά πυκνά μέλη των συγκεκριμένων παρατάξεων διακόπτουν τις συνεδριάσεις των αρμόδιων οργάνων και υπαγορεύουν στους καθ’ ύλην αρμόδιους τις αποφάσεις της αρεσκείας τους. Βάζουν «λουκέτο» στα ιδρύματα, λησμονώντας ότι αυτή τους η πράξη είναι πέρα για πέρα αντισυνταγματική. Το αστείο είναι ότι οι συγκεκριμένοι φοιτητές είναι οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του ασύλου με τη σημερινή του μορφή. Ενός θεσμού που δημιουργήθηκε μετά την πτώση της δικτατορίας για την ελεύθερη διακίνηση ιδεών στα πανεπιστήμια και που παραβιάζεται ασύστολα σήμερα έχοντας εκφυλισθεί σε άσυλο ναρκομανών, πλασιέ, αναρχικών, αλλά πάντως όχι ιδεών.

Παρά τις κινδυνολογίες της συγκεκριμένης μερίδας φοιτητών, ακόμα και σε πλείστες όσες περιπτώσεις τέλεσης αξιόποινων πράξεων εντός των πανεπιστημιακών τειχών, το άσυλο δεν έχει καταλυθεί, πλην μίας δύο περιπτώσεων. Αν κάτι καταλύεται σε καθημερινή σχεδόν βάση στα ελληνικά πανεπιστήμια αυτό είναι η έννοια της κοινής λογικής. Για ποιες ακαδημαϊκές ελευθερίες και για ποια αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου μιλάμε όταν φοιτητές παρεμβαίνουν στο έργο των καθηγητών με τρόπο όχι απλώς παράνομο ή άκομψο, αλλά και εντελώς παράλογο; Πώς θα αναβαθμιστεί το πανεπιστήμιο όταν οι ίδιοι οι φοιτητές με τις πράξεις τους το υποβαθμίζουν;

Πολλοί θα πουν ότι οι φοιτητές –έστω οι εκπρόσωποι τους, μέλη των φοιτητικών παρατάξεων– δικαιούνται να εκφράσουν τις ανησυχίες τους για τα ενδοπανεπιστημιακά δρώμενα, διότι το πανεπιστήμιο ανήκει και σε αυτούς. Καμία αντίρρηση. Πλην όμως το πανεπιστήμιο δεν ανήκει αποκλειστικά στους φοιτητές του. Ο γνωστός Γάλλος κομμουνιστής φιλόσοφος Λουί Αλτουσέρ, σχολιάζοντας το σύνθημα «Η Σορβόννη στους φοιτητές» σημείωνε το 1964: «Εάν μεν σημαίνει ότι η Σορβόννη δεν ανήκει στην αστυνομία, το σύνθημα αυτό είναι σωστό. Εν τούτοις, η Σορβόννη δεν ανήκει κατ’ αποκλειστικότητα ούτε στους φοιτητές της. Ανήκει εξίσου πολύ και στους καθηγητές της, καθώς και το πανεπιστήμιο, το θεσμό που είναι ταγμένος να διασφαλίσει την απρόσκοπτη διεξαγωγή της παιδαγωγικής διαδικασίας». Σαφώς, λοιπόν, το πανεπιστήμιο ανήκει και στους φοιτητές του. Όμως αυτό επ’ ουδενί δε νομιμοποιεί τις αυθαιρεσίες ή τις παρανομίες των αριστεριστών.

Σε συζητήσεις που γίνονται για τα μεγάλα προβλήματα των ΑΕΙ, οι πιο πολλοί μιλούν για την υποχρηματοδότηση των ιδρυμάτων και για τους κινδύνους που μπορεί να υπάρξουν αν κάποτε ιδρυθούν μη κρατικά πανεπιστήμια, αγνοώντας ότι η πιο μεγάλη ζημία για το πανεπιστήμιο γίνεται μέσω της καθημερινής του φθοράς από την παραβίαση του νόμου και της ίδιας της λογικής. «Οι ακρότητες (σ.σ. που συμβαίνουν στα ιδρύματα) προσβάλουν κάθε έννοια ακαδημαϊκής αξιοπρέπειας, ελευθερίας και δεοντολογίας και προσδίδουν στο ελληνικό πανεπιστήμιο ένα στίγμα από το οποίο θα δυσκολευθεί πολύ να απαλλαγεί» θα πει ο κ. Νίκος Αλιβιζάτος (καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών). Αν ποτέ απαλλαγεί…

Δ. Τζ.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Θάρρος» στις 11.05.2008

Info: Νίκος Κ. Αλιβιζάτος «Πέρα από το 16: τα πριν και τα μετά», Αθήνα 2007, Εκδόσεις Μεταίχμιο