Τρίτη, Φεβρουαρίου 19, 2008

Ο νόμος – πλαίσιο, το πανεπιστημιακό άσυλο και η επιλεκτική μνήμη

Πέρυσι τέτοιο καιρό το κέντρο της Αθήνας παρέλυε (σχεδόν) κάθε Πέμπτη εξαιτίας των φοιτητικών διαδηλώσεων ενάντια στο νόμο – πλαίσιο. Κάποιοι, φορώντας το προσωπείο του προοδευτικού, ζητούσαν να μη γίνει καμία απολύτως αλλαγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και φαίνεται ότι –παρά το ότι ο νόμος ψηφίστηκε– το πέτυχαν. Διότι οι συνελεύσεις των συγκλήτων που θέλησαν να κάνουν το αυτονόητο (να εναρμονιστούν, δηλαδή, με το νόμο του κράτους) πήραν το μάθημα τους από μερίδα αριστεριστών φοιτητών. Έτσι ο νόμος – πλαίσιο έχει καταστεί επί της ουσίας κλινικά νεκρός.

Το αστείο είναι ότι οι ίδιοι άνθρωποι που έκαναν «ντου» στις συνελεύσεις και κατέστησαν σαφές στους πανεπιστημιακούς ότι «δεν εφαρμόζετε το νόμο, ειδάλλως δε βγαίνετε από εδώ μέσα», στην πρώτη ευκαιρία θα κατηγορήσουν το «κακό κράτος της δεξιάς» για καταπάτηση των δικαιωμάτων τους. Είναι επιλεκτική και ελαστική η δημοκρατική τους μνήμη και συνείδηση. Κυρίως έχει να κάνει με το «τι μας συμφέρει». Όταν προτάσσονται οι «αγώνες» μπαίνουν στην άκρη οι δημοκρατικές ευαισθησίες καθότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Όμως, στην πρώτη ευκαιρία που θα βρεθούν με την πλάτη στον τοίχο, είμαστε βέβαιοι (και το δείχνει και η πείρα) ότι θα τις επικαλεσθούν.

Το παρήγορο γι’ αυτούς είναι ότι έχουν τη συμπαράσταση μερίδας της πανεπιστημιακής κοινότητας. Έχει ενδιαφέρον η άποψη του κ. Μάκη Σπάθη, αντιπρύτανη του ΕΜΠ, πάνω στο θέμα: «Όσοι παραδοσιακά στήριζαν με τη στάση τους την ανάγκη διατήρησης του θεσμού και το περιεχόμενο του ασύλου παραμένουν ακόμη αταλάντευτοι υποστηρικτές, αλλά κυρίως όταν πρόκειται να εγγράψουν την πολιτική τους αντιπαράθεση στις εκάστοτε κυβερνητικές παρεμβάσεις περιστολής του θεσμού. Ενώ υποβαθμίζουν τον ρόλο τους και σιωπούν απέναντι στον ολοκληρωτισμό των μικρών ομάδων, στη διαστρέβλωση του θεσμού και στα εκφυλιστικά φαινόμενα που κατά καιρούς εμφανίζονται στους πανεπιστημιακούς χώρους». Και στην πανεπιστημιακή κοινότητα όπως φαίνεται οι ευαισθησίες είναι επιλεκτικές. Διαφοροποιούνται ανάλογα την περίσταση και το ποιος είναι στην απέναντι πλευρά.

Μιας και μιλήσαμε για το άσυλο, μια από τις σημαντικές αλλαγές του νόμου – πλαίσιο, έχει ενδιαφέρον να δούμε τι ισχύει σήμερα γι’ αυτό. Σύμφωνα με το νέο νόμο «το ακαδημαϊκό άσυλο καλύπτει όλους τους χώρους του ΑΕΙ στους οποίους γίνεται εκπαίδευση και έρευνα. Οι χώροι αυτοί καθορίζονται με απόφαση και ευθύνη της Συγκλήτου». Σε άλλο σημείο του νόμου αναφέρεται ότι μπορεί να επέμβει δημόσια δύναμη μόνο αν υπάρχει άδεια από το αρμόδιο όργανο του Ιδρύματος και –χωρίς άδεια– εφόσον διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής».

Το άσυλο, το οποίο ως θεσμός δημιουργήθηκε μετά την πτώση της χούντας για την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, παραβιάζεται ασύστολα σήμερα. Είναι άσυλο ναρκωτικών, πλασιέ, αναρχικών, αλλά πάντως όχι ιδεών. Υπενθυμίζουμε εδώ ότι πριν λίγους μήνες άτομα που έκαναν κατάληψη της Πρυτανείας του Πανεπιστημίου Αθηνών, έφυγαν σαν κύριοι, αδειάζοντας την αίθουσα των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τον περασμένο Νοέμβριο, άλλη ομάδα νεαρών μετά από επεισόδια με την Αστυνομία εισέβαλλε στην Πρυτανεία και όταν έφυγε άφησε πίσω της συντρίμμια. Και το πιο πρόσφατο περιστατικό, μερίδα αριστεριστών, καίτοι απρόσκλητη, κάνει την εμφάνιση της σε συνελεύσεις συγκλήτων και υπαγορεύει στους καθ’ ύλην αρμόδιους τις αποφάσεις. Δε χρειάζεται να ειπωθεί ότι, παρά τα συμβάντα αυτά, καμία «δημόσια δύναμη» δεν επενέβη και φυσικά κανένας υπολογιστής δε επιστράφηκε.

«Η βία στο πανεπιστήμιο δεν είναι θέμα ασύλου και δεν επιδέχεται εξωτερική λύση. Μόνο η ίδια η πανεπιστημιακή κοινότητα μπορεί να διαχειριστεί το πρόβλημα», λέει ο κ. Λευτέρης Παπαγιαννάκης, καθηγητής στο ΕΜΠ. Μόνο που η πανεπιστημιακή κοινότητα είχε πολλά χρόνια την ευκαιρία να κάνει κάτι για το θέμα και απέτυχε παταγωδώς. Αλλά όπως είπαμε η μνήμη ορισμένων είναι επιλεκτική. Και φυσικά η ζωή στα πανεπιστήμιά μας συνεχίζεται χωρίς να αλλάζει απολύτως τίποτα, επί της ουσίας. Κυριαρχεί η στασιμότητα. Με τη σύμπραξη (ή τουλάχιστον την εγκληματική ανοχή) αυτών που θέλουν να διαχειριστούν το πρόβλημα...

Δ. Τζ.

8 σχόλια:

Σοφία είπε...

Θα ήθελα κάποιος να μου δείξει 1 σοβαρό άνθρωπο που χρειάστηκε άσυλο τα τελευταία 20 χρόνια και ευτυχώς που βρέθηκε πανεπιστήμιο στο δρόμο του και σώθηκε από το ανελέητο κυνηγητό των αστυνομικών. Ακόμα κι αν συντηρούμε την έννοια του άσυλου για πολιτιστικούς (ας το πούμε έτσι) λόγους, το άσυλο θα έπρεπε να ισχύει μόνο για όσους είναι φοιτητές ή καθηγητές, όχι για τον κάθε περιπλανώμενο εγκληματία.

Δ. Τζ. είπε...

@σοφία: Έτσι είναι Σοφία μου. Το άσυλο δε θεσμοθετήθηκε για να γίνονται τα πανεπιστήμια θέρετρα μαχών και ορμητήρια έκνομων ομάδων, οι οποίες επιχειρούν να διαφύγουν της σύλληψης από την αστυνομία. Θα έπρεπε να ισχύει μόνο για τη διακίνηση ιδεών και μόνο μεταξύ φοιτητών και καθηγητών. Όλα τα υπόλοιπα αποτελούν ηθελημένη παρερμηνεία της έννοιας του ακαδημαϊκού ασύλου...

Unknown είπε...

Το ακαδημαϊκό άσυλο προστατεύει την ελεύθερη επιστημονική αναζήτηση και έρευνα καθώς και την ελεύθερη διακίνηση ιδεών. Είναι εναπομένον στοιχείο διασφάλισης ατομικών ελευθεριών ακόμα και σε περιόδους δημοκρατίας, που η έννοια της Δημοκρατίας παρερμηνεύεται.
Βέβαια σήμερα εξυπηρετεί υψηλά ιστάμενους του χώρου του πανεπιστημίου, που επωφελούνται από τις ζημιές που προκαλούνται από ομάδες περιθωριακών(ανεξαρτήτου πολιτικής θέσης)και ζητούν χρήματα από το κράτος,περισσότερα απ' τις πραγματικές ανάγκες.Επιπλέον αποτελεί άλλοθι για ορισμένες περιθωριακές ομάδες. Επίσης το άσυλο δεν προσφέρει πραγματική προστασία στους φοιτητές πλέον, καθώς το βράδυ είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσει κανείς στους χώρους του. Βέβαια με την κατάργηση του ασύλου, καταργείται το δικαίωμα των φοιτητών να προχωρούν σε ελεύθερες κινητοποιήσεις, κάτι σαφέστατα αντι-δημοκρατικό.

Κατά την γνώμη μου η τροποποίηση θα ήταν το ευκταίο. Καλό Σ/Κ φίλε δ.τζ!

Σοφία είπε...

Τι σχέση έχει το άσυλο με τις ελεύθερες κινητοποιήσεις των φοιτητών; Οι υπόλοιποι πολίτες πώς κινητοποιούνται;

Unknown είπε...

Έχει γιατί αυτό θα σήμαινε πως δεν θα μπορούσαν ούτε να οργανωθούν στον χώρο του πανεπιστημίου, ούτε να προχωρήσουν σε καταλήψεις. Πρόσεχε, δεν λέω ότι είμαι υπέρ των καταλήψεων που πολλές φορές καταλήγουν σε μια εκφυλισμένη μορφή διαμαρτυρίας.

Επειδή έχω δει πως έχει ξεφτιλιστεί το άσυλο πολλάκις στην σχολή μου, να μπαίνουν ακόμα και αλλοδαποί μικροπωλητές για να γλιτώσουν από την αστυνομία, είμαι υπέρ μιας τροποποίησης κι όχι κατάργησής του.
Αλλά απορώ γιατί μιλάμε ακόμα γι' αυτό...

Unknown είπε...

Υ.Γ.Φίλε δ.τζ. σβήσε τον morgul γιατί είναι φορέας adware. Έχουμε γεμίσει με περίεργους που γράφουν ακριβώς το ίδιο ακριβώς πράγμα.

cortlinux είπε...

@Sofia
Τι σχέση έχει το άσυλο με τις ελεύθερες κινητοποιήσεις των φοιτητών; Οι υπόλοιποι πολίτες πώς κινητοποιούνται;

Δυστυχώς δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Το Πανεπιστήμιο της Πάτρας είχε βγάλει προσχέδιο για την αλλαγή του καταστατικού του. Σε αυτό αναφερόταν ότι φοιτητές που διακινούσαν επικίνδυνες ιδεολογίες θα διαγραφόντουσαν (μπορείς να το μεταφράσεις όπως θες)

Από την άλλη όποιος έχει συμμετάσχει έστω και μία πορεία κι έχει δει το αγγελικό (κι επιλεκτικό) πρόσωπο της αστυνομίας μπορεί να καταλάβει έστω και λίγο την σημασία του ασύλου.

Το άσυλο δυστυχώς δεν το συντηρούν μόνο οι αριστερές/αναρχικές ομάδες αλλά και οι ακροδεξιές.

Για να αλλάξει και η λογική του ασύλου θα πρέπει να αλλάξει και το πρόσωπο της αστυνομίας και η αποπολιτικοποίησή της καθώς και η συνεργασία της με φασιστικές ομάδες (χρυσά αυγά). Αυτά για κάποιους μπορεί να φαίνονται μακρυά από αυτόν. Όμως μια τέτοια αστυνομία παραμένει επικίνδυνη (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν βελτιώσεις).

Περί εγκληματιών θα συμφωνήσω ότι εκεί δεν θα έπρεπε να ισχύει.

Δ. Τζ. είπε...

@samael: Με κάλυψες απόλυτα φίλε samael. Ο θεσμός του ασύλου δεν πρέπει να καταργηθεί, αλλά πρέπει σαφέστατα να αναθεωρηθεί, έτσι ώστε να μην αποτελεί φύλο συκής για όποιον θέλει να προβεί σε έκνομες πράξεις.

ΥΓ. Το έσβησα το σχόλιο του morgul, έχω αντιληφθεί περί τίνος πρόκειται. Σε ευχαριστώ, πάντως, φίλε μου για την πληροφορία.

@cortlinux: Θεωρητικά, όντως το άσυλο δεν έχει σχέση με τις ελεύθερες κινητοποιήσεις, κι αυτό γιατί οι τελευταίες δε μπορούν να γίνουν οπουδήποτε. Είναι de jure παράνομο να καταλάβεις δημόσιο κτίριο. Η παρανομία είναι διπλή αν σκεφτούμε ότι όταν υπάρχει κατάληψη πανεπιστημιακού χώρου, η –συνταγματικά κατοχυρωμένη– ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση εμποδίζεται.

Επί του συγκεκριμένου θέματος τώρα: νομίζω ότι όπως είναι το άσυλο σήμερα βολεύει περίπου τους πάντες: την αστυνομία που βρίσκει ένα ιδανικό άλλοθι για να μην ασχοληθεί με μια καυτή πατάτα ("που να μπλέκεις τώρα με πανεπιστήμια"), το κράτος που δίνει μια ψευδαίσθηση ελευθερίας στους φοιτητές (αμ δεν είναι ελευθερία το άσυλο με τη σημερινή του μορφή, μάλλον επιβράβευση της ανομίας είναι) και φυσικά όποιον θέλει να παρανομήσει πουλώντας ή αγοράζοντας οτιδήποτε, ή ακόμα και να κρυφτεί από τις διωκτικές αρχές.

Η εικόνα είναι όσο τραγική ακούγεται. Γι' αυτό το άσυλο πρέπει να αναθεωρηθεί, έτσι ώστε να προστατεύονται μόνον οι ακαδημαϊκές ελευθερίες φοιτητών και διδακτικού προσωπικού...