Δευτέρα, Ιουλίου 21, 2008

Ένας καλός συμβιβασμός

Είναι ένα ζήτημα το οποίο μας απασχολεί επί σχεδόν δύο δεκαετίες. Ο λόγος για την –μέσω της νομοθετικής οδού– αποσαφήνιση του πλαισίου που διέπει την λειτουργία των ιδιωτικών σχολών (κολεγίων) στη χώρα μας. Κυρίως δε υπό ποιες προϋποθέσεις θα αναγνωρίζονται τα πτυχία που αυτά παρέχουν και κατά συνέπεια τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων τους.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τα κολέγια –που λειτουργούν ως παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων– αποτελούν μαζί με ΑΕΙ, ΤΕΙ και ΙΕΚ τους πυλώνες της μεταλυκειακής εκπαίδευσης. Ωστόσο, τα πτυχία που παρέχουν δε θεωρούνται ισάξια των αντίστοιχων πανεπιστημιακών. Ουσιαστικά αυτό είναι που διαφοροποιεί τα κολέγια από ΑΕΙ και ΤΕΙ και αυτό επιχειρεί να «διορθώσει» ο νέος νόμος. Με τη ρύθμιση του υπουργείου Παιδείας επιδιώκεται να μπει μια τελεία στο ζήτημα, με την παράλληλη ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας 36/05 «που επιβάλλει την αναγνώριση των πτυχίων που χορηγούν τα παραρτήματα ευρωπαϊκών ΑΕΙ στην Ελλάδα».

Κατά τη γνώμη μας η αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των κολεγίων είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Με μια βασική προϋπόθεση: τον αυστηρό έλεγχο των συγκεκριμένων κέντρων σπουδών από το υπουργείο. Κάτι τέτοιο άλλωστε ορίζεται από τον νέο νόμο. Καταρχάς, τα κολέγια –επιτέλους!– περνούν στην δικαιοδοσία του υπουργείου Παιδείας (μέχρι σήμερα είναι στην αρμοδιότητα του υπουργείου Ανάπτυξης). Σύμφωνα με τη νομοθετική ρύθμιση –αναφέρει ρεπορτάζ της «Καθημερινής»– στα κολέγια θα τεθούν αυστηρές προδιαγραφές λειτουργίας, αντίστοιχες με αυτές του μητρικού (ευρωπαϊκού), ενώ παράλληλα συγκροτείται ανεξάρτητη επιτροπή αξιολόγησης και ελέγχου, στην οποία συμμετέχουν καθηγητές πανεπιστημίων και ΤΕΙ και εμπειρογνώμονες. Στην περίπτωση δε που κάποιο κολέγιο δεν συμμορφωθεί με τους όρους λειτουργίας που θα τεθούν προβλέπεται η επιβολή αυστηρών προστίμων και κυρώσεων που επιφέρουν μέχρι και οριστικό κλείσιμο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο νόμος είναι αυστηρός, αλλά επί της ουσίας δίκαιος. Και αυτό γιατί προσπαθεί να συγκεράσει την –εν πολλοίς δικαιολογημένη– καχυποψία του Έλληνα φοιτητή δημοσίου πανεπιστημίου για τα κέντρα ελευθέρων σπουδών και τον φόβο του για τυχόν απαξίωση του πτυχίου του με την επιτακτική ανάγκη εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Πολλοί θα θέσουν ζήτημα εφαρμογής του νόμου και δε θα έχουν άδικο. Στη χώρα μας δεν πάσχουμε νομοθετικά. Το πρόβλημα είναι η εφαρμογή των όσων ψηφίζει η Βουλή, αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα και δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με το συγκεκριμένο ζήτημα. Είναι ωστόσο ένα ερώτημα που μένει να απαντηθεί.

Σχετικά με το ζήτημα της λειτουργίας κολεγίων από ιδιώτες ενδιαφέρον παρουσιάζει η απόφαση (21.9.1999) του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) σε προσφυγή ιδιωτικού εκπαιδευτηρίου κατά της χώρα μας. «Το κράτος», αναφέρει η απόφαση, «οφείλει να παρεμβαίνει μέσω των περιθωρίων αξιολόγησης που διαθέτει, για να αποτρέπει τις ταξικές συνέπειες από τη λειτουργία των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων. Οφείλει, εν τούτοις, να σέβεται την ελευθερία της Παιδείας και το δικαίωμα των γονέων να επιλέγουν ελεύθερα την εκπαίδευση των παιδιών τους». (Νίκος Αλιβιζάτος «Πέρα από το 16», Εκδ. Μεταίχμιο). Με άλλα λόγια το ΕΔΔΑ λέει ναι στην υπό αυστηρές προϋποθέσεις λειτουργία ιδιωτικών ιδρυμάτων. Έτσι ώστε αυτά να μην δίνουν πτυχία έναντι μόνο μερικών χιλιάδων ευρώ, παραβιάζοντας τον ανταγωνισμό με τα δημόσια πανεπιστήμια. Τα κριτήρια θα πρέπει να είναι και (κυρίως) ακαδημαϊκά.

Αν πάντως κάτι δείχνει ότι ο νόμος είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, αυτό είναι η ταυτόχρονη αντίδραση αντιπολίτευσης και κολεγίων. Ο κ. Αλέκος Αλαβάνος μιλάει για πυρηνική βόμβα στα θεμέλια της δημόσιας εκπαίδευσης, επειδή προφανώς διαφωνεί (ή ηθελημένα αγνοεί) την προαναφερθείσα απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και τις κοινοτικές οδηγίες. Τα κολέγια αντιδρούν στις αυστηρές προδιαγραφές που θέτει το υπουργείο, διότι αυτές θα κάνουν τη ζωή τους πιο δύσκολη. Η έστω και από διαφορετική αφετηρία αντίδραση των δύο δείχνει κάτι. Είναι αυτό που έλεγε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Πορτογαλίας Ζοάο Ντε Ντέους Πινέιρο: «Καλός συμβιβασμός είναι εκείνος που δεν ικανοποιεί κανέναν, αλλά που όλοι μπορούν να αποδεχτούν».

Δ. Τζ.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Θάρρος» στις 20.07.2008

Δεν υπάρχουν σχόλια: