Οι άγνωστες, πανέμορφες Μικρές Κυκλάδες

Απέχουν λίγα ναυτικά μίλια από τη Νάξο και… έτη φωτός από το στυλ και την αισθητική που κυριαρχεί στα μεγάλα νησιά του Αιγαίου. Μπορούν –χωρίς ίχνος υπερβολής– να χαρακτηριστούν επίγειοι παράδεισοι, μιας και η εκπληκτική ομορφιά του τοπίου συνδυάζεται με τους αργούς ρυθμούς ζωής και τις δαντελένιες ακρογιαλιές. Και όμως, η Ηρακλειά και τα Κουφονήσια –αποτελούν μαζί με τη Σχοινούσα και τη Δονούσα τις Μικρές Ανατολικές Κυκλάδες– είναι terra incognito, άγνωστη περιοχή, για τους περισσότερους από εμάς.

Η Ηρακλεία βρίσκεται μόλις δεκαοκτώ ναυτικά μίλια νότια της Νάξου. Έχει εμβαδόν 18 τετραγωνικά χιλιόμετρα και περίπου 120 κατοίκους. Η χλωρίδα και η πανίδα της είναι πλούσια, ενώ στη θαλάσσια περιοχή γύρω απ’ το νησάκι εμφανίζονται μερικά απειλούμενα είδη ψαριών. Επίσης, άξια αναφοράς είναι το εντυπωσιακό σπήλαιο του Αη Γιάννη και τα ερείπια του ναού του Δια.

Με το που φτάνεις στην Ηρακλειά είσαι «αναγκασμένος» να αφήσεις πίσω σου τις συνήθειες της μεγαλούπολης. Στην κεντρική παραλία δίπλα στο λιμάνι κανείς δεν χρησιμοποιεί ομπρέλα. Δεν χρειάζεται. Τα πεύκα σχηματίζουν ένα φυσικό τείχος προστασίας από τον ήλιο. Επίσης στην Ηρακλειά μην κάνετε τον κόπο να αναζητήσετε τράπεζες, βενζινάδικα και ταξί, διότι απλούστατα δεν υπάρχουν. Μάλιστα, η μοναδική Αρχή στο νησί είναι ο κοινοτάρχης.

Περίπου μισή ώρα από την Ηρακλειά, νοτιανατολικά της Νάξου και δυτικά της Αμοργού βρίσκεται το μικρότερο (με μόλις 3,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα έκταση) και πιο πυκνοκατοικημένο νησί των Κυκλάδων: το Κουφονήσι. Σε αντίθεση με το γειτονικό, σχεδόν ακατοίκητο Κάτω Κουφονήσι, το Κουφονήσι ή πάνω Κουφονήσι είναι γεμάτο ζωή. Οι 350 κάτοικοι απασχολούνται στη μεγάλη τους πλειοψηφία στον τομέα της αλιείας.

Οι παραλίες είναι –όπως και στην Ηρακλειά– μοναδικές: βραχώδεις, μικρές και ερημικές, σχεδόν ιδιωτικές, με νερά δροσερά και πεντακάθαρα. Αρκεί να μην κάνετε το λάθος να πάτε στην «τουριστική» παραλία δίπλα στο λιμάνι, εκεί που κατευθύνεται η μεγάλη πλειονότητα των τουριστών που έρχονται για λίγες ώρες από την Νάξο ή την Πάρο. Τα τελευταία χρόνια το νήσι επισκέπτονται γνωστοί επιχειρηματίες και άνθρωποι των μέσων ενημέρωσης. Ωστόσο το μέρος παραμένει μαγικό και οι τιμές λογικές, ή καλύτερα για όλα τα βαλάντια. Όπως μας είπε μια κάτοικος του νησιού η διανυκτέρευση στο Κουφονήσι κοστίζει από 40 μέχρι 210 ευρώ. Ανάλογα τις διαθέσεις και το πορτοφόλι…

Αν λοιπόν σας βγάλει ο δρόμος στην Πάρο ή τη Νάξο μη διστάσετε να πάτε μια μονοήμερη κρουαζιέρα στα δύο νησάκια των Μικρών Κυκλάδων. Το κόστος είναι λογικό και το κρουαζιερόπλοιο έχει δρομολόγια κάθε μέρα. Το πιο πιθανό είναι να ερωτευτείτε το μέρος και να θέλετε να μείνετε μέρες. Εξάλλου διακοπές δεν είναι μόνο το πολύβουο trendy νησί, με τα μεγάλα club και το σετ ξαπλώστρα – ομπρέλα – φρέντο στην παραλία. Αρκεί βέβαια να μην σας πειράζει που σε ορισμένες παραλίες το κινητό δεν πιάνει. Όπως λέει και η ταμπέλα που καλωσορίζει τον επισκέπτη στο Κουφονήσι, «εδώ δε θα σας ανακαλύψει κανείς»…

Δ. Τζ.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Θάρρος» στις 27.08.2008

Μισή ώρα σε ένα ταξί

Μόλις είχα αποβιβαστεί από το πλοίο στο λιμάνι του Πειραιά επιστρέφοντας από τις καλοκαιρινές διακοπές και αναζητούσα –όπως και οι περισσότεροι– ταξί για να κατευθυνθώ στον προορισμό μου. Δεν είναι και το πιο εύκολο πράγμα να βρεις ταξί αργά τη νύχτα, στα μέσα Αυγούστου, στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας. Με προσεγγίζει ένας οδηγός ταξί από την παρακείμενη πιάτσα και με ρωτάει που πηγαίνω. Αν και παράλογη η ερώτηση –ο οδηγός οφείλει να σε πάει όπου του ζητήσεις– τελικά κατευθύνομαι προς το ταξί. Ο οδηγός με αφήνει εκεί και φεύγει. Έξω από το όχημα περιμένει ήδη μια κυρία, η οποία πηγαίνει σχετικά κοντά σε μένα. Μετά από περίπου δέκα λεπτά ο ταξιτζής ξαναεμφανίζεται με άλλες δύο κοπέλες –ευτυχώς πηγαίνουμε στο ίδιο μέρος– και (επιτέλους) ξεκινάμε!

Είμαστε στην αριστερή λωρίδα, λίγα μόλις μέτρα από το λιμάνι και ετοιμαζόμαστε να στρίψουμε αριστερά. Το ίδιο θέλει να κάνει και ο οδηγός που βρίσκεται μπροστά μας, στη μεσαία λωρίδα. Έχει βγάλει εγκαίρως φλας, ωστόσο ο οδηγός δε τον έχει δει. Γλιτώνουμε το τρακάρισμα, όχι όμως και τον καβγά. Τα δύο οχήματα σταματούν στη μέση του δρόμου και οι οδηγοί διαπληκτίζονται λεκτικά. Ευτυχώς ήμασταν τέσσερις μέσα στο ταξί, «διότι αν ήμουν άδειος θα κατέβαινα και θα…».

Ξεπερνάμε κι αυτόν τον σκόπελο. Μέχρι το τέλος της διαδρομής δεν υπήρξε κάποιο άλλο απρόοπτο. Πέρα από τα «αυτονόητα». Ο (επαγγελματίας) οδηγός δεν ήταν συνεπής στην εφαρμογή του ΚΟΚ: δύο – τρεις φορές έβγαλε φλας σε ολόκληρη τη διαδρομή, ενώ για bluetooth ούτε λόγος. Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε ότι δεν έκοψε απόδειξη, ούτε βέβαια μας υποχρέωσε να φορέσουμε ζώνη ασφαλείας.

Το συγκεκριμένο περιστατικό θα μπορούσε να είναι φανταστικό, ωστόσο είναι πέρα για πέρα αληθινό. Φοβάμαι, δε, ότι δεν είναι καθόλου μεμονωμένο. Ο καθένας μας θα μπορούσε να διηγηθεί κάποια παρόμοια εμπειρία σε ταξί. Κακοί επαγγελματίες υπάρχουν παντού, ωστόσο στον κλάδο των αυτοκινητιστών δεν είναι λίγοι.

Όσο φταίνε οι κακοί επαγγελματίες, άλλο τόσο φταίμε κι εμείς που τους δίνουμε το δικαίωμα να συμπεριφέρονται κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσε να αντιτείνει κάποιος. Δε θα διαφωνήσω. Ακόμα κι έτσι, όμως, οι ευθύνες των συγκεκριμένων ανθρώπων είναι μεγάλες. Με τις ενέργειες τους ζημιώνουν έναν ολόκληρο κλάδο, καθώς ευνοούν τη δημιουργία στερεοτύπων και την παγίωση μιας καθόλου κολακευτικής εικόνας για τους οδηγούς ταξί στα μάτια του μέσου πολίτη.

Δ. Τζ.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Θάρρος» στις 22.08.2008

Τι είδους τουρισμό θέλουμε;

Το θλιβερό περιστατικό με τον νεαρό Αυστραλό που ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου πριν από δύο εβδομάδες στη Μύκονο θα πρέπει να μας προβληματίσει. «Μπράβους» μπορείς να συναντήσεις παντού στον κόσμο. Ωστόσο εδώ δεν μιλάμε απλώς για ένα «μεμονωμένο περιστατικό», όπως ειπώθηκε από πολιτικούς παράγοντες. Οι μεθυσμένοι (συχνά Βρετανοί) τουρίστες και οι «πορτιέρηδες» που δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους είναι, δυστυχώς, ο κανόνας σε πολλά ελληνικά νησιά.

Αν οι νεαροί Βρετανοί έρχονται στη χώρα μας αναζητώντας «ήλιο, σεξ και ηδονιστική νυχτερινή ζωή» –όπως αναφέρει η εφημερίδα «Guardian»– κάποιοι τους δίνουν την αντίστοιχη δυνατότητα. Το κυρίαρχο ελληνικό τουριστικό μοντέλο προσδιορίζεται στην ορολογία του τουρισμού με δύο λέξεις: «all inclusive». Δηλαδή, ο τουρίστας αγοράζει από την χώρα του ένα πακέτο διακοπών στο οποίο είναι (σχεδόν) όλα προπληρωμένα εντός του ξενοδοχείου. Αν και το μοντέλο αυτό αφορά πιο πολύ οικογένειες με παιδιά, ωστόσο φαίνεται πως υπάρχουν αντίστοιχα πακέτα και για τους νεαρούς τουρίστες. Με μια διαφορά: στην τιμή πολλές φορές συμπεριλαμβάνεται ξενάγηση, όχι στα αξιοθέατα αλλά στα club (sic) του νησιού και κατανάλωση συγκεκριμένης ποσότητας αλκοόλ. Εναλλακτικά προσφέρεται απεριόριστη κατανάλωση αλκοόλ με λίγα μόνο ευρώ.

Όμως όταν σπέρνεις ανέμους αργά ή γρήγορά θα θερίσεις θύελλες. Καταρχάς το μοντέλο αυτό είναι «άσχημο»: Αποτρέπει μια σημαντική μερίδα τουριστών να επισκεφτούν δημοφιλείς ελληνικούς προορισμούς, επειδή δεν αισθάνονται καθόλου ασφαλείς. Τα στοιχεία που δημοσιεύει η βρετανική εφημερίδα σοκάρουν και αποκαλύπτουν το μέγεθος του προβλήματος: το 2006 1.000 Βρετανοί εισήλθαν σε κάποιο νοσοκομείο στη χώρα μας, ενώ αναφέρθηκαν στην αστυνομία 39 περιπτώσεις βιασμού. Μάλιστα, το περασμένο καλοκαίρι μέσα σε μια μόλις εβδομάδα υπήρξαν τρεις θάνατοι, τρεις περιπτώσεις σοβαρού τραυματισμού, τρεις βιασμοί και εννέα συλλήψεις βρετανών πολιτών, κι όλα αυτά μόνο στην περιοχή Λαγανάς στη Ζάκυνθο!

Το συγκεκριμένο μοντέλο εκτός του ότι λειτουργεί αποτρεπτικά για χιλιάδες τουρίστες, αποδεικνύεται και μη προσοδοφόρο. Αν και –όπως ανέφερε ο υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης– οι αφίξεις τουριστών στη χώρα μας το φετινό καλοκαίρι φαίνονται αυξημένες σε σχέση με πέρυσι, ωστόσο δεν παρουσιάζεται η αντίστοιχη αύξηση στα έσοδα (οι αφίξεις αυξάνονται κατά 6% και οι τουριστικές εισπράξεις μόλις κατά 2,5%). Είναι λογικό: οι τουρίστες που επιλέγουν τα συγκεκριμένα πακέτα διακοπών (μεταξύ των οποίων και αρκετοί νεαροί Βρετανοί) δεν ξοδεύουν παρά ελάχιστα χρήματα στον προορισμό τους. Έτσι η αύξηση του τουρισμού είναι άνευ αντικρίσματος, αφού δεν εμφανίζεται στην οικονομία. Με λίγα λόγια ο τουρισμός δεν αυξάνεται ούτε ποιοτικά, αλλά τελικώς ούτε και ποσοτικά.

Πρέπει, λοιπόν, να αναζητήσουμε ένα καινούργιο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης; Κατά τη γνώμη μας ναι. Με τη διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης η χώρα μας έχει να χάσει πολλά στον τομέα του τουρισμού: τόσο σε επίπεδο εντυπώσεων, όσο και στο πεδίο της οικονομίας. Πόσω μάλλον όταν αυτά τα δύο είναι άρρηκτα συνδεδεμένα…

Δ. Τζ.

Το παράδειγμα του κ. Όλμερτ

Όποια αισθήματα κι αν τρέφει κανείς για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, στην προκειμένη περίπτωση οφείλει να του βγάλει το καπέλο. Όντας κατηγορούμενος για παράνομη χρηματοδότηση από αμερικανό επιχειρηματία, καθώς και για «χλιδάτα» ταξίδια στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια της θητείας του στο υπουργείο Μεταφορών, ο κ. Εχούντ Όλμερτ ανακοίνωσε πριν από λίγες μέρες την απόφασή του να παραιτηθεί. Και την αιτιολόγησε ως εξής: «Θα παραιτηθώ των καθηκόντων με έντιμο, δίκαιο και υπεύθυνο τρόπο (…) και εν συνεχεία θα αποδείξω την αθωότητά μου».

Αν επιχειρήσουμε να συγκρίνουμε την κίνηση του κ. Όλμερτ με αντίστοιχες περιπτώσεις πολιτικών στη χώρα μας που κατηγορούνται για διαφθορά, παράνομες χρηματοδοτήσεις κ.ο.κ., θα παρατηρήσουμε μια σημαντική διαφορά: Στην Ελλάδα οι πολιτικοί που βρίσκονται στη δίνη του κυκλώνα σπανίως έχουν την τόλμη να παραιτηθούν και στη συνέχεια να «αποδείξουν την αθωότητά τους». Κι όταν αυτό συμβαίνει, επί της ουσίας δεν πρόκειται για παραίτηση, αλλά για αποπομπή, η οποία βαφτίζεται «παραίτηση» για λόγους εντυπώσεων.

Είναι άραγε το πολυθρύλητο νέκταρ της εξουσίας που κλείνει ορισμένους πολιτικούς στον δικό τους μικροκόσμο, καθιστώντας τους αδιάφορους για το τι επιτάσσει η κοινή λογική σε αυτές τις περιπτώσεις; Ή μήπως η αλαζονεία, που παρατηρείται επίσης συχνά στους κόλπους της εξουσίας; Δεν έχει και τόση σημασία. Η εικόνα που μένει στον πολίτη είναι αυτή ενός πολιτικού που αρνείται πεισματικά να αφήσει τη θέση που κατέχει.

Για ποιο λόγο, όμως, να παραιτηθεί κάποιος πολιτικός από το αξίωμά του εφόσον –σύμφωνα με το τεκμήριο αθωότητας– είναι αθώος μέχρι να αποδειχτεί τελεσίδικα το αντίθετο, θα μπορούσε να αντιτείνει κάποιος. Αν και η κίνηση έχει το συμβολισμό της, ο λόγος είναι και (κυρίως) πρακτικός. Ουσιαστικά κατ’ αυτόν τον τρόπο λύνονται τα χέρια της Δικαιοσύνης. Ο κατηγορούμενος δεν θα δικαστεί ως πολιτικός (φέρνοντας έτσι σε δύσκολη θέση τους δικαστικούς λειτουργούς), αλλά ως απλός πολίτης. Και αν τελικώς αθωωθεί θα έχει την ευκαιρία να επανέλθει στην πολιτική εξαγνισμένος, καθαρός. Κυρίως, δε, θα έχει αποδείξει ότι δεν αισθάνεται «κολλημένος» με την καρέκλα. Πολύ περισσότερο, δεν θα φέρει το στίγμα του ανθρώπου που αθωώθηκε μόνο και μόνο επειδή ήταν δημόσιος λειτουργός…

Δ. Τζ.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Θάρρος» στις 10.08.2008

Η «περιπέτεια» του Πεκίνου και ο νόμος του Μέρφυ

Αν και μας χωρίζουν πέντε μέρες από την τελετή έναρξης του Πεκίνου, οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Κίνας μπορούν ήδη να χαρακτηριστούν… περιπετειώδεις. Πριν από λίγους μήνες τα γεγονότα στο Θιβέτ έβαλαν σε σκέψεις αρκετούς δυτικούς ηγέτες για το αν πρέπει να παραστούν στην τελετή έναρξης ή όχι. Μάλιστα πολλοί στη Δύση μίλησαν με καθόλου κολακευτικά λόγια για τις πρακτικές του κινεζικού κομμουνιστικού καθεστώτος (λογοκρισία, βία έναντι των Θιβετιανών μοναχών). Έπειτα, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή εξέφρασε τις ανησυχίες της για την πορεία των εργασιών στα γήπεδα, νοτιοκορεάτικο τηλεοπτικό δίκτυο διέρρευσε απόρρητα πλάνα από την πρόβα της τελετής έναρξης και το αμερικανικό Κογκρέσο μέσω ψηφίσματός του κατηγόρησε το Πεκίνο για τις επιδόσεις του στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, την περασμένη Πέμπτη, οκτώ μόλις μέρες πριν από την έναρξη των Αγώνων πέντε ρωσίδες αθλήτριες του στίβου αποβλήθηκαν από τους Αγώνες, καθώς βρέθηκαν θετικές σε έλεγχο χρήσης αναβολικών ουσιών.

Τέσσερα χρόνια πριν, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών της Αθήνας άπαντες συζητούσαν για θέματα οργανωτικής φύσεως και, κυρίως, για το (εφιαλτικό) σενάριο μιας τρομοκρατικής επίθεσης –ήταν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες μετά το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους. Τελικά –με εξαίρεση την υπόθεση Κεντέρη – Θάνου– όλα κύλησαν ομαλά, οι Κασσάνδρες διαψεύσθηκαν και σήμερα μιλάμε ίσως για τους καλύτερους Αγώνες όλων των εποχών. Ποιος όμως μπορεί να ισχυρισθεί το ίδιο και για τους Αγώνες του Πεκίνου, χωρίς να κινδυνεύσει να εκτεθεί;

Αυτό που απασχολεί πολύ έντονα τους κινέζους αξιωματούχους τούτες τις μέρες δεν είναι καθαυτή η διοργάνωση, αλλά η εικόνα που θα περάσει η Κίνα στον υπόλοιπο κόσμο. Και αν αυτή η εικόνα δεν είναι καλή, απλώς την αποσιωπούμε ή την φτιασιδώνουμε. Έτσι, ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο σε συνοικία μεταναστών στο κέντρο της κινεζικής πρωτεύουσας καλύπτεται αυτές τις μέρες από παραπετάσματα, αφού οι ιδιοκτήτες των κτιρίων δεν αποδέχτηκαν την κατεδάφισή τους. Όταν δε στο site της Διεθνούς Αμνηστίας «ανέβηκε» έκθεση για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα, η πρόσβαση στη συγκεκριμένη σελίδα απαγορεύτηκε. Πρόκειται για συνήθη πρακτική του καθεστώτος: όσες εφημερίδες, δημοσιογράφοι, χρήστες του διαδικτύου, ακόμα και μη κυβερνητικές οργανώσεις εναντιώνονται ή απλά διαφωνούν με τις κυβερνητικές θέσεις φιμώνονται…

Μόνιμη ανησυχία για τους διοργανωτές αποτελεί και η προστασία του περιβάλλοντος. Έχοντας δώσει υποσχέσεις για καθαρό περιβάλλον κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης, η Κρατική Διοίκηση Περιβαλλοντικής Προστασίας θέσπισε μια αυστηρότερη περιβαλλοντική στρατηγική σε περίπτωση «εξαιρετικά δυσμενών καιρικών συνθηκών», στρατηγική που θα εφαρμοστεί μόνο κατά τη διάρκεια των Αγώνων. Ήδη τα εργοστάσια στην ευρύτερη περιοχή έχουν μειώσει την παραγωγή ή έχουν κλείσει. Την ίδια ώρα δύο εκατομμύρια οχήματα έχουν απομακρυνθεί από τους δρόμους της πρωτεύουσας, καθιστώντας τη ζωή των κατοίκων πιο δύσκολη.

Ενώ οι κινεζικές αρχές έχουν ήδη αρκετούς λόγους να προβληματίζονται, την Πέμπτη το βράδυ έγινε γνωστός ο αποκλεισμός πέντε αθλητριών της ρωσικής ομάδας, οι οποίες βρέθηκαν να έχουν καταναλώσει παράνομες ουσίες. Έτσι, ένα ακόμη σύννεφο κάνει την εμφάνιση του στον ουρανό του Πεκίνου. Όχι ότι προκάλεσε έκπληξη το γεγονός, καθότι το ντόπινγκ τείνει να γίνει συνώνυμο του (πρωτ)αθλητισμού, αλλά όσο να ‘ναι η εξέλιξη αυτή δεν είναι ό,τι καλύτερο τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Όπως γράφει ο Τζερέ Λόνγκμαν στους «New York Times», τα τελευταία γεγονότα έρχονται σε μια στιγμή που οι Αγώνες του Πεκίνου αντιμετωπίζονται με προβληματισμό για τη μόλυνση του περιβάλλοντος, τα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους περιορισμούς στην πρόσβαση στο διαδίκτυο για τους 20.000 δημοσιογράφους που θα καλύψουν τους Αγώνες.

Σύμφωνα με τον νόμο του Μέρφυ αν κάτι ξεκινήσει στραβά δε μπορεί παρά να τελειώσει και στραβά. Ευχόμαστε οι αγώνες του Πεκίνου να στεφτούν με επιτυχία, αλλά τα ευχολόγια από μόνα τους μάλλον δεν αρκούν...

Δ. Τζ.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Θάρρος» στις 03.08.2008